Bezpieczeństwo w górach. Jak się zachowywać?

Każdy turysta, który zamierza w aktywny sposób korzystać z walorów górskich szlaków,  musi być odpowiednio przygotowany. Nie są to bowiem spacery po płaskim terenie oraz w całkowicie przewidywalnych warunkach pogodowych. Należy zachować podstawowe środki ostrożności. Bezpieczeństwo w górach to podstawa! Stosowanie się do określonych zaleceń może uratować ludzkie życie i zdrowie, a z całą pewnością wpłynie na większy komfort uczestników wyprawy. Trzeba pamiętać, że wszystkie zasady są w pewnym stopniu uniwersalne, a więc dotyczą zarówno amatorów, jak i osób doświadczonych w pokonywaniu wymagających, górskich szlaków. Świadomość ich wagi przekłada się przeważnie na konsekwencje w realizowaniu poniższych wytycznych. O pełnym bezpieczeństwie decydują także pewne szczegóły, które również należy mieć na uwadze.

Zadbaj o niezbędne wyposażenie 

Fundamentalnym zadaniem związanym z wycieczką górską jest zabranie ze sobą potrzebnych rzeczy. Pamiętaj, aby spakować wyłącznie to, co potrzebne, nie obciążaj niepotrzebnie plecaka! Oczywiście trzeba zwrócić uwagę na porę roku oraz aktualne warunki pogodowe, ponieważ determinują one charakterystykę konkretnego wyposażenia. Kluczowy będzie bez wątpienia ubiór, który zimą musi zapewniać właściwą izolację termiczną, natomiast latem możliwie największy komfort. Jeśli chodzi o odzież, powinna gwarantować swobodę ruchów oraz po prostu wygodę. Odpowiednie obuwie to elastyczna i trwała podeszwa, wytrzymały materiał oraz ochrona okolic kostki. Jednymi z najczęstszych urazów podczas takich wycieczek są bowiem zwichnięcia, stłuczenia i skręcenia związane z nagłą utratą stabilności.

Jeśli wybierasz się na nieco dłuższą wyprawę, do plecaka włóż zmienne ubranie i najlepiej drugą parę butów. W momencie, gdy złapie Cię ulewa, będzie to zbawienne rozwiązanie, aby kontynuować trasę. Równie istotna jest właściwa ilość pożywienia oraz płynów. Niegazowana woda mineralna, a także wysokoenergetyczne przekąski (banan, czekolada) powinny dostarczyć organizmowi niezbędnej dawki energii. Priorytetem takiego ekwipunku jest również mapa. Pamiętaj, że będąc na wyższej wysokości, możesz nie mieć zasięgu w telefonie. W momencie załamania pogody należy bezwzględnie go wyłączyć – wówczas mapa to jedyne źródło wiedzy. 

Na bieżąco sprawdzaj prognozę pogody

Nawiązując do podstawowych zasad bezpieczeństwa w górach, kluczową kwestią jest właściwa analiza sytuacji pogodowej. Ma ona niebagatelne znaczenie zwłaszcza w okresie zimowym, kiedy to istnieje realne ryzyko zejścia lawiny lub też powstanie niebezpiecznej zamieci śnieżnej. Wystarczą dość intensywne porywy wiatru albo opady śniegu, by niektóre szlaki stały się realnym zagrożeniem. Należy zatem na bieżąco kontrolować prognozę oraz sprawdzać aktualne komunikaty TOPR.  Może bowiem okazać się, że planowaną eskapadę w danym dniu należy odłożyć na inny termin albo inaczej się do niej przygotować. Wskazaniem będzie chociażby wybór nieco łatwiejszego szlaku.

Trzeba dodać, że równie ważnym czynnikiem mogą być też podwyższone temperatury w okresie letnim, które w zestawieniu ze zwiększonym ciśnieniem atmosferycznym na danych wysokościach skutkują niekiedy omdleniem czy odwodnieniem.

Nie zapomnij o przygotowaniu fizycznym

Rosnąca świadomość wśród społeczeństwa powoduje, że wiele osób na szczęście zdaje sobie sprawę z tego, jak bezpiecznie spędzić czas w górach. Miłośnicy tej turystyki, którzy nie są na co dzień mieszkańcami tego regionu, a jedynie korzystają z jego możliwości w okresie urlopowym, muszą zadbać o kondycję. Chodzi o wstępne przygotowanie fizyczne, które pozwoli sprostać wymaganiom danego szlaku. Istotne jest zatem wcześniejsze opracowanie planu treningowego, który być może pozwoli na zrzucenie zbędnych kilogramów oraz ogólną poprawę wydolności.

Trzeba pamiętać, że próba wejścia na daną wysokość bez podjęcia wcześniejszej aktywności może być realnym zagrożeniem dla życia i zdrowia. W najlepszym przypadku skończy się niepowodzeniem na wczesnym etapie wejścia na dane wzniesienie. Poważniejsze konsekwencje to omdlenia, zasłabnięcia, a nawet zawały. Nie należy więc szarżować, by próbować udowodnić sobie lub innym zdobycie nieosiągalnego celu. Racjonalna ocena i trzeźwość umysłu – tym powinniśmy się przede wszystkim kierować.

Zasięgnij jak najwięcej informacji o szlaku

Zróżnicowane trasy górskie są dopasowane do możliwości oraz umiejętności różnych grup turystów. Popularne są chociażby wypady w nieco niższe rejony Tatr całymi rodzinami, zatem trzeba też trzymać się zasad bezpieczeństwa w górach obowiązkowych dla dzieci. Wszystko po to, aby nie narażać najmłodszych na jakiekolwiek zagrożenia. Oprócz uniwersalnych wskazań dotyczących prowiantu, ubioru czy możliwości powiadomienia służb trzeba mieć świadomość, że taka wycieczka może być dla malucha zbyt dużym wyzwaniem. Warto zasięgnąć więc jak najwięcej informacji o trasie, gdyż pomimo małych wysokości przeważnie można skorzystać z mniej lub bardziej wymagających szlaków. Należy wybierać wyłącznie takie szlaki, aby w razie potrzeby pokonać je z maluchem na rękach.

Oczywiście na bieżąco musimy monitorować samopoczucie naszych bliskich, jeśli okaże się, że jest dla nich zbyt duży wysiłek, warto odpuścić i zadowolić się czasem spędzanych na polanach. Górskie wyprawy mają bowiem sprawiać przyjemność i satysfakcję obu stronom, więc liczy się właściwe, racjonalne podejście.

Pamiętaj o właściwej porze wyjścia w góry

Planowanie wyprawy w góry, bez względu na poziom trudności czy ilość uczestników, musi uwzględniać odpowiednią porę wyjścia na szlak. Nie trzeba trzymać się określonej godziny, lecz niezależnie od długości trasy oraz dystansu do pokonania, należy rozpocząć przemarsz o poranku. Wszystko po to, aby w międzyczasie odbyć konieczne przerwy na odpoczynek, potrzebną regenerację sił, a także powrót do schroniska o odpowiedniej godzinie. Ograniczona widoczność po zmroku bywa sporym kłopotem zwłaszcza w okresie zimowym, kiedy to dni są szczególnie krótkie.

Oczywiście na wyposażeniu turysty powinna znajdować się latarka, jednak w trosce o bezpieczeństwo lepiej nie być zmuszonym do jej użycia. Każdy miłośnik gór zapewne ceni możliwość podziwiania fascynujących widoków, które w pełni dostrzegalne będą jedynie o odpowiedniej porze dnia. Nie warto ryzykować i narażać się na niebezpieczeństwo – do gór należy podchodzić z szacunkiem, respektując wszelkie zasady. 

Zachowaj czystość dla bezpieczeństwa natury oraz innych osób

Ostatnim z obszarów, który przekłada się na bezpieczeństwo turysty w górach, jest troska o wspólny dobrostan poszczególnych tras. Podczas wyprawy należy mieć ze sobą reklamówkę bądź schowek, w którym można przenieść śmieci do momentu dotarcia do schroniska czy miejsca, gdzie znajduje się kosz na odpady. Niektórzy uczestnicy mogą lekceważyć takie zalecenia, a co za tym idzie – zaśmiecać okolicę. Trzeba mieć świadomość, że jest to nie tylko dewastacja zasobów naturalnych, ale także realne zagrożenie dla bezpieczeństwa innych osób. Przypadkowe poślizgnięcie się na papierku może spowodować poważne obrażenia, stąd trzeba pamiętać o potrzebach oraz ochronie turystów, którzy tak samo pragną podziwiać piękne widoki, bez obaw o własne bezpieczeństwo.

Zachowanie czystości to też zdecydowanie mniej pracy dla służb sprzątających. Nie zapominaj, że przebywasz na terenie Tatrzańskiego Parku Narodowego! Obowiązują Cię w związku z tym pewne zasady. Warto przed rozpoczęciem górskich wędrówek zapoznać się z nimi na stronie internetowej TPN lub regulaminem umieszczonym przy każdym wejściu na szlaki.